Dla początkujących

Jak zacząć?

Dobrym sposobem na rozpoczęcie zabawy z gwiazdami zmiennymi jest odrobina teorii. Podczas prelekcji PTMA Szczecin odbyło się kilka zajęć związanych ze zmiennymi. Poniżej udostępniamy do ściągnięcia prezentacje członków naszego oddziału:

30 stycznia 2014 - Tadeusz Smela - Wprowadzenie do gwiazd zmiennych

30 stycznia 2014 - Andrzej Armiński - Wprowadzenie do AAVSO

13 lutego 2014 - Andrzej Armiński - Zostań obserwatorem AAVSO w jeden dzień

Świetne opracowanie dotyczący wizualnych obserwacji gwiazd zmiennych znajdziecie również na stronie AAVSO (po polsku):

http://www.aavso.org/visual-observing-manual-polish

Co dalej?

Na początek dobrze jest wybrać kilka jasnych gwiazd, których magnitudo zmienia się dosyć szybko i dosyć znacznie.

Doskonałą propozycją respektującą powyższe wytyczne jest gwiazda Bet Lyr w konstelacji Lutni. Jest to zmienna zaćmieniowa (typy zmiennych patrz: http://www.aavso.org/vsx/index.php?view=about.vartypes) o okresie blisko 13 dni. Gwiazda jest dobrze widoczna od wiosny do późnej jesieni, zatem w niedługim czasie możemy uzbierać obserwacji na tyle, by pozwolić sobie na analizę danych.

Jako przykład możemy przytoczyć oceny jasności wykonane obserwatorów Sekcji Obserwatorów Gwiazd Zmiennych PTMA. Na wykresie widoczne są zarówno zaćmienia pierwotne jak i wtórne.

źródło: http://sogz-ptma.urania.edu.pl/

Propozycje gwiazd do obserwacji okiem nieuzbrojonym:

bet Lyr, R Lyr, eta Aql, bet Per, gam Cas, bet Ori, eta Gem

Do obserwacji tych gwiazd i oceny ich jasności niezbędne będą mapy nieba z gwiazdami porównania.
Ploter map wybranych obszarów znajdziecie tutaj: http://www.aavso.org/vsp. W przypadku tych gwiazd polecamy drukowanie map "A" (pole widzenia 15 st.).

Lista gwiazd do obserwacji lornetką:

AAVSO na swojej stronie udostępnia również tzw. Program Lornetkowy (AAVSO Binocular Program), gdzie zawarta lista wskazuje 154 gwiazdy, których ocen jasności możemy dokonać przez lornetkę.

Dla Waszej wygody całą listę w uproszczonej wersji zamieszczamy poniżej. Mapki wraz z gwiazdami porównania, podobnie jak w przypadku obserwacji okiem nieuzbrojonym, znajdziecie tutaj: http://www.aavso.org/vsp. Ustalając wytyczne do stworzenia mapy należy dopasować pole widzenia lornetki do "rozpiętości" mapy (parametr "Field of View").

Name	Const.	Var. type	Period	Mag. range
EG And	And	ZAND		6.97 - 7.8 V
V0370 And	And	SRB	228	6.85 - 8.05 V
tet Aps	Aps	SRB	111	4.65 - 6.20 V
R Aql	Aql	M	270,5	5.5 - 12.0 V
R Aqr	Aqr	M+ZAND	387	5.2 - 12.4 V
psi 1 Aur	Aur	LC	--	4.54 - 5.7 V
UU Aur	Aur	SRB	235	5.10 - 6.6 V
FG Boo	Boo	SRB	700	7.3 - 8.3 V
R Boo	Boo	M	223,4	6.2-13.1V
RX Boo	Boo	SRB	158	7.0 - 8.3 V
RV Boo	Boo	SRB	228	7.5 - 8.7 V
RW Boo	Boo	SRB	209	7.5 - 8.6 V
RT Cap	Cap	SRB	422	6.8 - 8.0 V
AG Car	Car	SDOR	371,4	5.7 - 8.3 V
BO Car	Car	SRC	130,7	7.15 - 7.94 V
BZ Car	Car	SRC	111,3	6.86 - 8.6 V
CK Car	Car	SRC	266	6.85 - 8.06 V
EV Car	Car	SRC	825	6.76 - 8.8 V
HR Car	Car	SDOR		6.8 - 8.80 V
IX Car	Car	SRC	384	6.87 - 7.9 V
U Car	Car	DCEP	38,829	5.74 - 6.96 V
ASAS J110135-6102.9	Car	LC		6.73 - 7.91 V
R Car	Car	M	307	3.9 - 10.5 V
S Car	Car	M	149,49	4.5 - 9.9 V
rho Cas	Cas	SRD	320	4.1 - 6.2 V
V0465 Cas	Cas	SRB	60	6.1 - 7.2 V
R Cen	Cen	M	502	5.3 - 11.8 V
RV Cen	Cen	M	457	7.0 - 10.8 V
T Cen	Cen	RVA	181,4	5.56 - 8.9 V
V0744 Cen	Cen	SRB	166,7	4.83 - 6.95 V
V0766 Cen	Cen	SDOR		6.11 - 7.50 V
V0854 Cen	Cen	RCB		6.84 - 15.11 V
AR Cep	Cep	SRB	364	7.0 - 7.9 V
RW Cep	Cep	SRD	346	6.0 - 7.3 V
SS Cep	Cep	SRB	90	6.5 - 7.7 V
miu Cep	Cep	SRC	835	3.43 - 5.1 V
W Cep	Cep	SRC	350	7.02 - 8.5 V
omi Cet	Cet	M	331,96	2.0 - 10.1 V
T Cet	Cet	SRC	159,3	4.96 - 6.90 V
tet Cir	Cir	GCAS		4.81 - 5.7 V
VY CMa	CMa	LC		6.5 - 9.6 V
W CMa	CMa	SR	160	6.27 - 7.09 V
RS Cnc	Cnc	SRB	242,2	5.33 - 6.94 V
RT Cnc	Cnc	SRB	90,04	7.05 - 8.1 V
X Cnc	Cnc	SRB	180	5.69 - 6.94 V
R CrB	CrB	RCB		5.71 - 15.2 V
RR CrB	CrB	SRB	60,8	7.3 - 8.2 V
RU Crt	Crt	SRB	60,85	7.43 - 8.59 V
BH Cru	Cru	M	530	6.6 - 9.8 V
SV Crv	Crv	SRB	65,2	6.75 - 7.6 V
TU CVn	CVn	SRB	44,2	5.50 - 6.2 V
V CVn	CVn	SRA	191,89	6.52 - 8.56 V
Y CVn	CVn	SRB	267,8	4.86 - 5.88 V
AF Cyg	Cyg	SRB	92,5	6.4 - 7.7 V
CH Cyg	Cyg	ZAND+SR	--	5.6 - 10.1 V
RS Cyg	Cyg	SRA	417,39	6.5 - 9.5 V
V0460 Cyg	Cyg	SRB	180	5.57 - 6.5 V
V1070 Cyg	Cyg	SRB	62,4	6.56 - 7.56 V
W Cyg	Cyg	SRB	131,7	5.10 - 6.83 V
CT Del	Del	SRB	83,5	6.8 - 8.5 V
EU Del	Del	SRB	58,63	5.41 - 6.72 V
U Del	Del	SRB	120	6.14 - 7.61 V
AY Dor	Dor	SR	86,4	6.93 - 7.94 V
R Dor	Dor	SRB	172	4.78 - 6.32 V
AH Dra	Dra	SRB	158	6.4 - 8.6 V
RY Dra	Dra	SRB	300	5.88 - 8.0 V
TX Dra	Dra	SRB	78	6.8 - 7.9 V
UX Dra	Dra	SRB	175	5.94 - 7.1 V
BM Eri	Eri	SR	559	6.76 - 8.03 V
BR Eri	Eri	SRB	73,3	6.5 - 8.16 V
RR Eri	Eri	SRB	94,6	6.80 - 7.62 V
Z Eri	Eri	SRB	74	6.17 - 7.18 V
TV Gem	Gem	SRC	229	6.27 - 7.5 V
BU Gem	Gem	SRC	325	5.74 - 7.4 V
pi 1 Gru	Gru	SRB	195,5	5.31 - 7.01 V
AC Her	Her	RVA	75,29	6.85 - 9.0 V
IQ Her	Her	SRB	76,5	6.8 - 8.0 V
OP Her	Her	SRB	120,5	5.85 - 6.73 V
ST Her	Her	SRB	144	6.8 - 8.3 V
UW Her	Her	SRB	103,6	6.8 - 8.7 V
V0939 Her	Her	LB		7.47 - 8.50 V
g Her	Her	SRB	89,2	4.3 - 5.5 V
X Her	Her	SRB	102	5.8 - 7.0 V
R Hya	Hya	M	380	3.5 - 10.9 V
RT Hya	Hya	SRB	245,5	7.0 - 10.2 V
RV Hya	Hya	SRB	108,7	7.31 - 8.58 V
U Hya	Hya	SRB	183,1	4.56 - 5.4 V
V Hya	Hya	SRA	530,7	6.0 - 12.3 V
Y Hya	Hya	SRB	154,4	6.2 - 7.4 V
CL Hyi	Hyi	SRB	75	6.71 - 7.75 V
T Ind	Ind	SRB	272	5.76 - 6.47 V
R Leo	Leo	M	309,95	4.4 - 11.3 V
R Lep	Lep	M	445	5.5 - 11.7 V
RX Lep	Lep	SRB	79,54	5.12 - 6.65 V
S Lep	Lep	SRB	97,3	6.00 - 7.58 V
CE Lyn	Lyn	SRB		7.3 - 8.02 V
SV Lyn	Lyn	SRB	70	6.7 - 7.6 V
Y Lyn	Lyn	SRC	110	6.58 - 8.25 V
XY Lyr	Lyr	SRC	120	5.6 - 6.6
HK Lyr	Lyr	LB	--	7.5 - 8.4 V
CF Mic	Mic	SRB	56,05	7.1 - 8.3 V
T Mic	Mic	SRB	352	6.74 - 8.11 V
RV Mon	Mon	SRB	121,3	6.88 - 7.7 V
SX Mon	Mon	SRB	77,67	7.43 - 8.21 V
U Mon	Mon	RVB	91,32	5.45 - 7.67 V
X Mon	Mon	SRA	155,8	6.8 - 10.2 V
BO Mus	Mus	SRB	132,4	5.3 - 6.56 V
V0533 Oph	Oph	SR	69,7	7.06 - 8.24 V
X Oph	Oph	M	338	5.9 - 9.2 V
BQ Ori	Ori	SRB	243	7.1 - 9.0 V
W Ori	Ori	SRB	212	5.5 - 6.9 V
BL Ori	Ori	SRB	153,8	5.9 - 6.6 V
S Pav	Pav	SRA	390	6.6 - 10.4 V
Y Pav	Pav	SRB	449	5.79 - 6.90 V
GO Peg	Peg	SRB	79,3	7.14 - 7.91
PV Peg	Peg	SRB	520	6.6 - 7.7 V
SU Per	Per	SRC	533	7.2 - 8.7 V
CI Phe	Phe	SRB	739	7.08 - 8.20 V
R Pic	Pic	SR	168	6.35 - 10.1 V
TV Psc	Psc	SR	49,1	4.65 - 5.42
Z Psc	Psc	SRB	155,8	6.37 - 7.49 V
L2 Pup	Pup	SRB	140,6	2.6 - 7.54 V
V0407 Pup	Pup	SRC	567	6.69 - 7.78 V
WX Ret	Ret	SRA	266	7.78 - 9.52 V
SW Scl	Scl	SRC	143,6	7.30 - 9.32 V
AH Sco	Sco	SRC	735	6.7 - 9.5 V
BM Sco	Sco	L		5.25 - 6.46 V
V0905 Sco	Sco	SDOR	57	6.21 - 6.97 V
R Sct	Sct	RVA	146,5	4.2 - 8.6 V
tau 4 Ser	Ser	SRB	86,7	5.89 - 7.07 V
RY Sgr	Sgr	RCB		5.8 - 14.0 V
UX Sgr	Sgr	SRB	95,7	7.25 - 8.3 V
V1943 Sgr	Sgr	SRB	330	7.1 - 8.4 V
Y Tau	Tau	SRB	245	6.4 - 7.3 V
BL Tel	Tel	EA/GS+SRD	778	7.09 - 9.08 V
RX Tel	Tel	LC		6.45 - 7.47 V
X TrA	TrA	SR	361,1	5.03 - 6.05 V
W Tri	Tri	SR	108	7.4 - 8.4 V
DM Tuc	Tuc	SRB	74,58	6.88 - 8.19 V
TV UMa	UMa	SRB	53,74	6.72 - 7.45 V
VW UMa	UMa	SRB	615	6.69 - 7.71 V
RY UMa	UMa	SRA	310	6.49 - 7.94 V
ST UMa	UMa	SRB	80,88	6.0 - 7.2 V
Z UMa	UMa	SRB	195,5	6.2 - 9.4 V
V UMi	UMi	SRB	73	7.06 - 8.7 V
GO Vel	Vel	SRB	520	6.56 - 7.80 V
MN Vel	Vel	SRB	130	7.32 - 8.80 V
FP Vir	Vir	SRB	67,8	6.55 - 7.69 V
RW Vir	Vir	SRB	175	6.71 - 7.50 V
BK Vir	Vir	SRB	140	7.28 - 8.8 V
RT Vir	Vir	SRB	157,9	7.41 - 9.0 V
SS Vir	Vir	SRA	361	6.0 - 9.6 V
SW Vir	Vir	SRB	146	6.2 - 8.0 V
FI Vul	Vul	SR		6.97 - 8.30 V

źródło: http://www.aavso.org/aavso-binocular-program

Wyniki obserwacji wizualnych prosimy wysyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., zostaną one udostępnione na naszej stronie:
http://astronomia.szczecin.pl/grupy-tematyczne/obserwacje-gwiazd-zmiennych/obserwacje-wizualne-gwiazd-zmiennych-wykonane-przez-czlonkow-ptma-o-szczecin

Szczegóły

Gwiazdy zmiennie dla początkujących

Jak zacząć?

Co dalej?

Propozycje gwiazd do obserwacji okiem nieuzbrojonym:

Lista gwiazd do obserwacji lornetką:

Login

Nowe artykuły